اشاره رسول الله(ص) در خطبه خود به پیمان شکنان از امّت

و نیز در ارتباط با آن منافق صفت‌ها و بیعت شکنان در این خطبه فرموده: و لو شئت ان اسمّی باسمائهم لسمیّت و ان أومی الیهم باعیانهم لأو مأت و ان ادلّ علیهم لدللت و لکنی و الله فی امورهم قد تکرمت، و کل ذلک لایرضی الله منی الاّ ان ابلغ ما انزل الی ثم تلی(ص): یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک «فی علی» و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس. یعنی اگر می‌خواستم نام یکایک آن‌ها را می‌گفتم و همه انان را نشان می‌دادم و مردم را به سوی ایشان راهنمایی می‌کردم، لیکن سوگند به خداوند که من درباره این گروه اخلاق به خرج داده و از افشاگری اسرار آن‌ها خودداری نمودم ـسپس آیه شریفه تبلیغ را تلاوت فرمود.

و به همین جهت که پیغمبر(ص) می‌دانست این گونه افراد خائن و فاسق در میان آن جمیعت هستند که کارشکنی‌ها می‌کنند، و نمی‌گذارند این خلافت در جایگاه خود مستقر شود، از جبرئیل درخواست نمودکه او را از این ابلاغ معذور دارد و از خداوند مسئلت نماید که این تکلیف را از او بردارد چنان‌که فرمود: و سئلت جبرئیل ان یستعفی لی عن تبلیغ ذلک الیکم ایها الناس لعلمی بقلة المتقین و کثرة المنافقین و ادغال الاثمین، و ختل المستهزئین بالاسلام الذین وصفهم الله فی کتابه بانهم یقولون بالسنتهم ما لیس فی قلوبهم و یحسبونه هیّناً و هو عندالله عظیم الخ.

و هر چند پیغمبر صلی الله علیه و اله و سلّم این گروه را به نام و نشان به مردم معرفی ننمود ولی پاره‌ای از صفات و عمال شوم ایشان را گوشزد کرد تا بعد از این مسلمین آن‌ها را بشناسند و از فتنه‌های آنان در حذر باشند و از رفتار آن‌ها کناره‌گیری کنند، چنان‌که فرموده:

معاشر الناس: سيكون من بعدي ائمة يدعون الى النار، و يوم القيامة لا ينصرون.

معاشر الناس:ان الله و انا بريئان منهم.

معاشر الناس:انهم و انصارهم و اشياعهم و اتباعهم في الدرك الاسفل من النار و لبئس مثوى المتكبرين الا انهم اصحاب الصحیفة فلینظر احدکم فی صحیفته قال فذهب علی الناس الاّ شر ذمة منه امر الصحیفة.

یعنی گروهی پس از من می‌آیند امامان و پیشوایانی هستند که دعوت به آتش جهنم می‌کنند، من و خدا از آن‌ها بیزار می‌باشیم و این گروه اصحاب صحیفه هستند (چون ایشان در بین خود صحیفه‌ای ترتیب دادند و جمیعاً امضا کردند که منصب خلافت را از خاندان پیغمبر خارج کنند و به خود اختصاص دهند، نویسنده آن نامه سعید بن عاص اموی، و نزد ابوعبیده جراح آن را امانت گذاردند چون او را امین خود می‌دانستند، افتتاح این صحیفه چنین بوده:

بسم الله الرحمن الرحیم هذا ما اتفق علیه الملاء من اصحاب محمد(ص).....

ان رسول الله لم یستخلف احدا الخ فلیطلب تفصیلها من موضعها.

و باز آن حضرت(ص) از اعمال ناشایسته این قوم به عبارت دیگر تعبیر آورده، (به این مضمون: که این گروه خلافت را غصب می‌کنند و مایه سلطنت قرار می‌دهند و پس از آن بر این فرقه لعنت کرده) چنان‌که می‌فرماید: و سیجعلونها ملکاً و اغتصابا، الا لعن الله العاصبین و المغتصبین، و عندها سنفرع لکم ایها الثقلان فیرسل علیکما شواظ من نار و نحاس فلا تنتصران.