بابویهی: روز یکشنبه 30 محرم برابر با 15 آبان بود که آقای نصرتآبادی وارد شده و مجدّداً مجلس بحث منعقد شد و اینجانب به شرح بقیه اوصاف امیرالمؤمنین علیه السلام پرداختم:
27. و نیز درباره شرح این صفت «الحفظ» چنین میگویند:
قال: فما الحفظ؟ قال: هو الذي تسمّيه العرب العقل، لم يخبره رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم بشيء قطّ الا حفظه، و لا نزل عليه شيء قطّ الاّ وعى به، و لا نزل من اعاجيب السماء شيء قطّ الى الارض الاّ سئل عنه، حتّى نزل فيه «وَتَعِیهَا أُذُنٌ وَاعِیةٌ» الحاقة: 12 و اتى يوماً باب النبي صلى الله عليه و آله و سلم و ملائكته يسلّمون عليه و هو واقف حتّى فرغوا، ثمّ دخل على النبي صلى الله عليه و آله و سلم فقال له: يا رسول الله سلَّم عليك أربعمئة ملك ونيف، قال صلى الله عليه و آله و سلم: و ما يدريك؟ قال: حفظت لغاتهم، فلم يسلِّم عليك ملك الاّ بلغة غير لغة صاحبه.
قال السیّد:
فظلّ یعقد بالکفیّن مستمعاً کانّه حاسبٌ من اهل دارینا
ادّت الیهه بنوع من مفادتها سفائن الهند یحملن الربابینا
قال ابن دأب: و اهل دارینا قریة من قوی الشام و اهل جزیرة اهلها احسب قوم.
یعنی (یکی دیگر از صفات آن حضرت آنست که) او دارای صفت حفظ میباشد که عرب آن را عقل مینامد، هیچ گاه پیغمبر صلی الله علیه و آله او را به امری خبر نمیداد مگر آنکه آن را از بر میکرد، و هیچ چیزی بر پیامبر(ص) نازل نمیگردید مگر آنکه آن را حفظ مینمود، و آنچه از عجایب آسمان به زمین نازل میشد آن را از رسول الله صلی الله علیه و آله میپرسید تا آنکه این آیه شریفه: «وَ تَعِیهَا أُذُنٌ وَاعِیةٌ» [395] در شأنش نازل گردید.
روزی علی بن ابیطالب علیه السلام آمد و درب منزل پیغمبر صلی الله علیه و آله ایستاد در آن هنگامی که ملائکه بر آن حضرت(ص) سلام میکردند، تا آنکه فرشتگان از سلام کردن خلاص شدند، پس امیرالمؤمنین علیه السلام داخل خانه شد و عرض کرد: یا رسول الله چهار هزار و چندی ملائکه بر شما سلام کردند. حضرت به او فرمود: تو از کجا میدانی؟ عرض کرد من گفتارهای آنان را ضبط کردم که هر فرشتهای با زبانی مخصوص بر شما سلام میکرد که غیر از زبان فرشته دیگر بود.
و سید حمیری درباره همین صفت فوق آن دو شعر بالا را سروده است.
شیخ محمد نصرتآبادی: آقای بابویهی من در بعضی از تفاسیر اهل تسنن خواندهام که آیه شریفه فوق در شأن علی بن ابیطالب نازل شده هر چند نام تفسیر را فراموش کردهام.
بابویهی: آقای نصرتآبادی گفتارتان صحیح است، اگر نه آنکه تصمیم من به اختصار بود، آنچه را که مفسرین عامّه درباره این آیه شریفه مذکوره نقل کردهاند به عرضتان میرساندم تا به اطمنان شما افزوده شود.