جنگهایی که پیغمبر(ص) شخصاً در آنها شرکت میکردند آنها را «غزوه» مینامند و اما آن جنگهایی که لشگر برای آنها اعزام مینمود و خود شخصاً در آنها حاضر نبودند آن را «سریّه» مینامند:
تعداد غزوه «جنگ»های آن حضرت بیست و شش یا بیست و هفت میباشد به این ترتیب:
1. غزوة: «بواط»
2. غزوة: «العشیرة»
3. غزوة: «بدر الاولی»
4. غزوة: «بدر الکبری»
5. غزوة: «بنی سلیم»
6. غزوة: «بنی قیقاع»
7. غزوة: «غطفان»
8. غزوة: «بحران»
9. غزوة: «احد»
10. غزوة: «حمراء الاسد»
11. غزوة: «بنی النضیر»
12. غزوة: «ذات الرقاع»
13. غزوة: «بدر الاخیرة»
14. غزوة: «دومة الجندل»
15.. غزوة: «المر یسیع»
16. غزوة: «الخندق ـ الاحزاب»
17. غزوة: «بنی قریظة»
18. غزوة: «بنی لحیان»
19. غزوة: «الغابة»
20. غزوة: «خیبر»
21. غزوة: «وادی القری»
22. غزوة: «الفتح الاعظم ـ فتح مکة»
23. غزوة: «حنین»
24. غزوة: «الطائف»
امّا تعداد سریّه (جنگهای) آن حضرت که شخصاً در آنها حاضر نبودند چهل و پنج سریّه شمردهاند به این ترتیب:
1. سریّة: «محمد بن مسلمة»
2. سریّة: «زید بن حارثه»
3. سریّة: «ابی سلمة»
4. سریّة: «عبدالله بن انیس»
5. سریّة: «بئر معونه»
6. سریّة: «القرطاء»
7. سریّة: «الخمر»
8. سریّة: «محمد بن مسلمة الانصاری»
9. سریّة: «زید بن حارثة الی بنی سلیم»
10. سریّة: «زید بن حارثة الی العیص»
11. سریّة: «زید بن حارثة الی الطرف»
12. سریّة: «زید بن حارثة الی وادی القری»
13. سریّة: «زید بن حارثة الی حسمی»
14. سریّة: «عبدالرحمن بن عوف الی دومة الجندل»
15. سریّة: «علی بن ابیطالب الی بنی سعد»
16. سریّة: «زید بن حارثة الی ام قرفة»
17. سریّة: «عبدالله بن عتیک»
18. سریّة: «عبدالله بن رواحة»
19. سریّة: «عمرو بن امیّة الضمری»
20. سریّة: «عمر بن الخطاب»
21. سریّة: «ابوبکر الی بنی کلاب»
22. سریّة: «بشیر بن سعد»
23. سریّة: «غالب بن عبدالله»
24. سریّة: «بشیر بن سعد»
25. سریّة: «الاخرم بن ابی العوجاء»
26. سریّة: «غالب بن عبدالله»
27. سریّة: «غالب بن عبدالله ایضاً»
28. سریّة: «شجاع بن وهب»
29. سریّة: «کعب بن عمیر النفاری»
30. سریّة: «موتة»
31. سریّة: «عمرو بن العاص»
32. سریّة: «الخبط»
33. سریّة: «ابی قتادة»
34. سریّة: «ایضاً سریة ابی قتادة»
35. سریّة: «ابی عامر الاشعری»
36. سریّة: «الظفیل الدوسی»
37. سریّة: «عبدالله بن عوسجة»
38. سریّة: «قطبة بن عامر»
39. سریّة: «الضحاک بن سفیان»
40. سریّة: «علقمة بن مجرد»
41. سریّة: «علی بن ابیطالب لهدم صنم طئی»
42. سریّة: «عکاشة بن محصن الاسدی»
43. سریّة: «ابی سفیان و المغیرة بن شعبة»
44. سریّة: «جریر بن عبدالله البجلی»
45. سریّة: «اسامة بن زید»
بابویهی: آقای شیخ محمد نصرتآبادی و آقای نوبختی اگر مجموع این جنگهای پیغمبر(ص) را با مدت بیست و سه ساله رسالت بسنجیم بایستی بگوییم که آن وجود مقدس در تمام ایام بعثت خود در محاصره و مخاطره دشمنان واقع بوده و همواره بیم هلاکت او و نابودی اسلام میرفته، لیکن دستگاه وحی جمیع آنها را دقیقاً زیر نظر گرفته و از هدفهای مرموزانه آنان پردهبرداری میکرده و پیغمبرش را بر آنها واقف مینموده، و از طرفی اسباب دفاع و اضمحلال آن حیلهگران و مکاران را هر چه تمامتر فراهم میکرده و از دین اسلام به طور تام و کامل دفاع مینموده است و اگر غیر از این میبود همان روزهای اول اسلام و صاحب آن را نابود کرده بودند، و این خود یکی از برهانها و دلیلهای محکمی است برای حقانیّت دین اسلام و گرنه امکان ندارد هیچ مؤسسهای با این همه دشمنان نیرومند و مقتدر بتواند برای یک روز پای برجا و استوار بماند.
گفتارهای بالا را این آیات شریفه ذیل تایید و تحکیم میکنند:
إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ [79]
ما نازل کردیم قرآن را و ما خود نگاه دارنده او هستیم.
وَلَوْلاَ دَفْعُ اللهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْض لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللهِ [80]
اگر نمیبود دفع نمودن خداوند مردمانی را به توسط بعضی دیگر البته ویران کرده شده بود صومعهها و معبدها و نمازها و مسجدها که ذکر خدا در آنها میشود.
إِنَّا كَفَيْنَاكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ [81] ما شرّ استهزاء کنندگان را از تو دفع نمودیم. به حدیث 32 مراجعه نمایید تا تفصیل این آیه شریفه را در آنجا بخوانید.
درباره این موضوع آیات شریفه بسیار است ولی بیان آنها به طور میانجامد، برای تذکّر آنچه قرائت شد کفایت میکند.