پیش‌بینی‌های مؤسّسات

بابویهی: آقای نصرت آبادی من در خدمت شما هستم اشکالتان را بیان فرمایید.

نصرت‌آبادی: آقای بابویهی ما در جهان کنونیِ خود مشاهده می‌کنیم که هیچ مؤسسه‌ای نیست (خواه کوچک یا بزرگ خواه فنی و یا غیر فنّی) مگر آن‌که متصدیان و مالکین آن‌ها از هر جهت آن مؤسسات را زیر نظر می‌گیرند و خطرات آن‌ها را از هر حیث پیش‌بینی می‌کنند: اگر مثلاً در معرض حریق باشند، وسائل آتش‌نشانی و اِطفایی برای آن‌ها تهیّه می‌نمایند، اگر در پرتگاه واقع هستند به سبب بستن سدش و حفر نهرهای عمیق در اطراف‌شان آن‌ها را از خطر سیل حفظ می‌کنند و اگر در دسترس سارقین و دزدان می‌باشند به انواع وسایل حفاظیّه آن‌ها را مجهّز می‌نمایند، و هم‌چنین هر گونه خطرات و آسیب‌های احتمالی، آن‌ها را مورد مطالعه قرار داده و متقابلاً برای هر یک از آن‌ها وسیله دفاعی مقرّر می‌کنند و نیز آن‌چه در پیشرفت و ترقیّات آن مؤسسات مؤثر است فراهم کرده تا این‌که آن تشکیلات همواره استوار و پابرجا بمانند.

و اگر فرض شود برای مؤسسّه‌ای پیش‌بینی‌های لازمه را به عمل نیاورند و هیچ‌گونه وسایل حفاظت و نگهداری برای آن تعبیه ننمایند، چیزی نمی‌گذرد که آن مؤسسه با انواع خطرها مواجه می‌گردد، و سرانجام آن به نیستی خواهد کشید.

آقای بابویهی شما می‌دانید که موضوع دین از تمام موضوعات جهانی پُر ارج‌تر است زیرا دین یک مؤسسه الهی است، دین بر تمام امورات جامعه بشریت احاطه دارد، برای جمیع اعمال و افعال انسان‌ها وظیفه‌ای مقرر کرده برای تمام حرکات و سکنات آنان حکمی به جای گذارده، دین واقعیات و حقایق اشیاء را نمودار می‌کند دین ضامن حیات معاشی و معادی انسان می‌باشد، دین صحت و سلامتی ابدان ایشان را متکفل است و دین است که رستگاری و فوز اُخروی آنان را به عهده دارد.

شیخ محمد نصرت‌آبادی: آقای بابویهی شما ببینید یک مؤسّسه از مؤسّسات مادّی ظاهری را آن گونه (که یادآور شدم) پیش بینی‌ها می‌کنند و هر چه تمام‌تر آن را محکم و مستحکم می‌نمایند تا آسیبی به آن نرسد، پس سبب چیست که این دین با آن ارج و اهمیّتی که دارد درباره آن پیش‌بینی نشده تا آن‌که فسادها و خرابی‌های جبران‌ناپذیر (پس از رحلت پیغمبر(ص)) آن را احاطه نموده؟ آقای بابویهی این بود شرح آن نگرانی‌هایی که برای این‌جانب رخ داد و مرا شدیداً ناراحت و متأثّر کرده.

بابویهی: آقای نصرت‌آبادی من از مثل شما که شخصی هستید تحصیل کرده و روحانی انتظار نداشتم این کلمات را بر زبان جاری نمایید و بگویید: «درباره این دین پیش‌بینی نشده است».

نصرت‌آبادی: آقای بابویهی من که دروغ نگفتم و خلافی عرض نکردم، اگر پیش‌بینی‌های لازمه را درباره دین عملی می‌کردند، این همه مذاهب گوناگون و این‌همه اختلاف‌های ناهنجار و این همه خونریزهای کمرشکن مسلمین جهان را احاطه نمی‌کرد.